کامپرشن تراپی و فواید آن

کامپرشن تراپی یا فشرده سازی یکی از روش های مورد استفاده در توانبخشی و فیزیوتراپی است که از فشار کنترل شده برای افزایش جریان خون در پاها و بهبود جریان خون در قلب استفاده می شود. علاوه بر این، کامپرشن تراپی حامی رگ ها بوده و تورم را کاهش می دهد. انواع درمان با این دستگاه عبارتند از استفاده از جوراب های کامپرشن تراپی، کش یا باندها یا روش های دیگر مانند پوشیدن چکمه های پوشیدنی یا سایر وسایل.

کامپرشن تراپی یک روش نوین و موثر در درمان و پیشگیری طیف وسیعی از شرایط است. برخی گمان می کنند که آن معمولاً با رگ های واریسی مرتبط است، اما محصولات کامپرشن تراپی می تواند مزایای متعددی را در برگیرد.

این نوع درمان با اعمال فشار کنترل شده به وریدهای سطحی، کوچک نگه داشتن قطر آنها و بازگرداندن خون به سیستم ورید عمقی عمل کرده و به نوبه خود خون را به سمت قلب جریان می دهد. بهبود جریان خون نیز به نوبه خود به بهبود زخم های فعال و جلوگیری از عود زخم کمک می کند.

در ادامه در مورد اینکه کامپرشن تراپی چیست، چه کسانی به آن نیاز دارند و مزایای این نوع درمان صحبت خواهیم کرد.

تعریف دقیق تر از کامپرشن تراپی

کامپرشن تراپی یک درمان موثر در توانبخشی است که می تواند کیفیت زندگی افراد با مشکلات متفاوت را تا حد زیادی بهبود بخشد. کامپرشن تراپی یعنی اِعمال فشار خارجی کنترل شده بر روی اندام و کمک به افزایش کارایی سیستم‌های وریدی و لنفاوی. این کار با یک لباس الاستیک انجام می‌شود که دارای مقدار خاصی کامپرشن است که در اطراف مچ پا قوی‌تر است و به تدریج تا قسمت انتهایی از فشار آن کاسته می‌شود. همان طور که در بالا ذکر شد، بسته به آسیب مورد نظر، کامپرشن تراپی را می‌توان با اشکال مختلف مانند جوراب، جوراب ساق بلند، جوراب شلواری یا آستین استفاده کرد.

علیرغم اینکه کامپرشن تراپی یک درمان موثر است اما این پزشک است که  باید در مورد نوع مناسب آن برای هر بیمار به طور جداگانه تصمیم بگیرد تا از بروز عوارض مانند ایسکمی و نکروز جلوگیری کند.

کامپرشن تراپی چیست؟

کامپرشن تراپی از تکنیک فشار کنترل شده برای افزایش جریان خون در پاهای شما استفاده می کند. به بهبود جریان خون در قلب، حمایت از رگ‌ها و کاهش تورم در اندام‌های تحتانی کمک می‌کند. کامپرشن تراپی می تواند به افراد در بهبود کیفیت زندگی کمک کند. این یک شکل موثر از درمان برای انواع شرایط پزشکی است.

فواید کامپرشن تراپی

از زمان های بسیار قدیم نیز افراد برای کمک به بهبود زخم یا التهاب از کامپرشن تراپی استفاده می کرده اند.

امروزه انواع مختلفی از محصولات آن بدون نسخه تا وسایل تجویزی در دسترس هستند. میزان فشرده سازی با توجه به شدت و نوع شرایط تعیین می شود. زمانی که کامپرشن تراپی با حرکت ترکیب شود مؤثرترین نتیجه را خواهد داشت. از مزایای این روش درمانی می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• کامپرشن تراپی هنگام راه رفتن و فعال شدن عضلات ساق پا به پمپاژ خون به قلب کمک می کند.
• این ترکیب می تواند ورم پاها را کاهش دهد.
• فواید کامپرشن تراپی در تسکین و جلوگیری از مشکلات جدی تر اثبات شده است.
• کامپرشن تراپی در درمان سندرم پای بیقرار بسیار موثر است.
• درمان رگ های واریسی

• جلوگیری از ورم پا در افرادی که به مدت طولانی به عنوان مثال برای پروازهای طولانی ایستاده یا می نشینند.
• جلوگیری از بازگشت زخم پا
• استفاده از کامپرشن تراپی برای درمان رگ های واریسی و سایر مشکلات پا در دوران بارداری
• پیشگیری از ترومبوآمبولی وریدی در افراد بی حرکت
• کمک به درمان ورم لنفاوی
• بهبود زخم های پا
• بهبود نارسایی مزمن وریدی و عود زخم در بزرگسالان مسن تر

لازم به ذکر است که شدت کامپرشن تراپی به میزان قابل توجهی متفاوت بوده و به نوع وسایل استفاده شده، میزان محکم بودن آن ها و حرکت فرد بستگی خواهد داشت.

توضیح کامل فواید کامپرشن تراپی

امروزه کامپرشن تراپی بسته به شدت و نوع وضعیت بیمار می تواند نیاز او را برطرف ساخته و با مزایای متعدد زیر همراه باشد:

–  جریان خون بهتر

هنگامی که نشسته اید یا در حالت ایستاده قرار دارید، رگ های پاهای شما باید با جاذبه مبارزه کنند تا خون را به قلب شما برگردانند. کامپرشن تراپی به آرامی پا را تحت فشار قرار می دهد و این به جریان خون سریع‌تر و حفظ حرکت در جهت درست کمک می‌کند.‌

– پیشگیری و درمان واریس

وریدهای پاهای شما برای اینکه خون را به سمت قلب برگردانند، دریچه هایی دارند که فقط اجازه می دهند خون در یک جهت حرکت کند. گاهی اوقات این دریچه ها فرسوده شده و اجازه می دهند خون در رگ ها جمع شود. این وضعیت می تواند منجر به رگ های واریسی، رگ های متورم و پیچ خورده شود و در نتیجه با درد و احساس سنگینی در پاها همراه باشد.

کامپرشن تراپی می تواند به کاهش ناراحتی و تورم ناشی از رگ های واریسی کمک کنند. پس از درمان واریس، آن همچنین ممکن است به جلوگیری از ابتلا به رگ های واریسی جدید کمک نماید.

– تورم کمتر

فشار ناشی از کامپرشن تراپی می تواند از نفوذ یا نشت مایع از رگ های خونی کوچک در پاهای شما جلوگیری کند. پس آن می تواند به جلوگیری از تورم در زمانی که مجبور هستید برای مدت طولانی بی حرکت بنشینید یا بایستید کمک کند. به عنوان مثال، برخی افراد در پروازهای طولانی هواپیما یا اگر در محل کار زیاد روی پاهای خود می ایستند، می توانند از مزایای این درمان بهره مند شوند.

کامپرشن تراپی همچنین می تواند به درمان تورم کمک نماید. زمانی که مایع اضافی در پاهای شما وجود دارد، آن به بدن شما کمک می کند تا آن را جذب کند.

تورم در پاها و مچ پا نیز یکی از عوارض شایع بارداری است. اگر باردار هستید، با پزشک خود در مورد کامپرشن تراپی برای کاهش تورم و ناراحتی پا مشورت کنید.

– سرگیجه و حالت تهوع کمتر

افت فشار خون ارتواستاتیک زمانی است که فشار خون شما هنگام ایستادن کاهش می یابد. این وضعیت ممکن است باعث سرگیجه (مثل چرخش اتاق)، سبکی سر (مثل غش کردن) یا حالت تهوع در شما ایجاد کند.

اگر شما زیاد دچار این مشکلات می شوید، پزشک ممکن است کامپرشن تراپی را توصیه کند. آن همچنین می ‌تواند از تجمع خون در پاهای شما جلوگیری کند، همان چیزی که باعث افت فشار خون ارتواستاتیک می‌ شود.

حتی یک مطالعه نشان داد که زنان باردار هنگام استفاده از دستگاه کامپرشن تراپی کمتر دچار تهوع صبحگاهی و سرگیجه می‌شوند.

– کاهش خطر لخته شدن خون

اگر برای مدت طولانی در بیمارستان بستری هستید یا جراحی انجام می دهید که شما را برای مدتی از پای خود باز می دارد، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به ترومبوز ورید عمقی هستید. این زمانی است که لخته خون یا لخته در ورید عمیق ایجاد می شود. ترومبوز ورید عمقی می تواند عواقب جدی برای شما داشته باشد.

کامپرشن تراپی احتمال لخته شدن خون را در زمانی که در بیمارستان هستید کمتر می کند. همچنین ممکن است لازم باشد وقتی از بیمارستان به خانه می روید، رای بهبودی، باید از کامپرشن تراپی استفاده کنید.

مسافران همچنین در معرض خطر بیشتری برای ایجاد لخته خون هستند زیرا آنها برای مدت طولانی نشسته اند. احتمال بروز مشکلات لخته شدن خون در هنگام پرواز سه برابر بیشتر از سایر مواقع است. خطر شما در پروازهای طولانی تر حتی بالاتر می رود.

کامپرشن تراپی می تواند خطر لخته شدن خون در سفر را کاهش دهد. آن همچنین می تواند تورم و ناراحتی پا را که در پروازهای طولانی رایج است کاهش دهد.

– التیام زخم های پا

زخم‌های باز روی پوست، زخم هایی هستند که به سختی بهبود می‌یابند. زخم پا می تواند ناشی از موارد زیر باشد:

• دیابت
• مشکلات عروق
• نارسایی کلیه
• فشار خون بالا
• بیماری های قلبی

کامپرشن تراپی یک درمان بسیار موثر برای زخم پا است. با بهبود جریان خون به بهبود زخم ها کمک می کند. در طول این فرآیند علائم زخم پا، مانند درد، تورم و خارش کاهش می یابد.

در حدود 97 درصد از افرادی که زخم پا داشته اند در آینده به زخم پای دیگری نیز مبتلا خواهند شد. این نوع درمان می ‌تواند به جلوگیری از ابتلا به زخم ‌های جدید پا کمک کند.

چه کسانی به کامپرشن تراپی نیاز دارند؟

شرایط پزشکی مختلفی وجود دارد که در آنها کامپرشن تراپی می تواند به طور قابل توجهی راحتی و وضعیت شما را بهبود بخشد. در اینجا شرایط رایجی که با کامپرشن تراپی درمان می شوند عبارتند از:

– ادم یا ورم: ادم زمانی رخ می دهد که مایع در پاها جمع شده و باعث تورم شود. این مشکل می تواند در اثر نشستن یا ایستادن طولانی مدت، لنف ادم و واریس باشد.

– نارسایی مزمن وریدی یاCVI: این یکی دیگر از مواردی است که کامپرشن تراپی به آن کمک می کند. این وضعیت در افرادی که چاق بوده یا باردار هستند، رگ های واریسی و آسیب های دیگر دارند، شایع است.

– ترومبوز ورید عمقی یا DVT: ترومبوز ورید عمقی زمانی رخ می دهد که لخته های خون در یکی از وریدهای پای شما ایجاد شود.

– زخم ساق پا: این مورد در افراد دیابتی شایع است. کامپرشن تراپی می تواند به محافظت از ناحیه زخم، کاهش تورم و جلوگیری از بازگشت آن کمک کند.

کامپرشن تراپی همچنین توسط ورزشکاران برای کاهش تورم و جلوگیری از التهاب پس از فعالیت استفاده می شود. این نوع درمان به گونه ای موثر درد و خطر لخته شدن خون را کاهش داده و روند بهبودی را تقویت می سازد.

مزایای کامپرشن تراپی برای ورزشکاران

امروزه، کامپرشن تراپی برای ورزشکاران به طور فزاینده ای محبوب شده است. تصور می‌شود که این نوع درمان باعث بهبود عملکرد، کاهش درد پس از ورزش و کاهش خطر لخته شدن خون می‌شود.

مطالعات تحقیقاتی نتایج متفاوتی را نشان می دهند. در سال 2015 نتایج 24 مطالعه تصادفی کنترل شده نشان داد که هنگام ریکاوری پس از ورزش، زمانی که افراد در طول ورزش از کامپرشن تراپی استفاده می کردند، مزایای بیشماری را تجربه می نمودند.

یک مطالعه نیز در سال 2019 تأثیرات مثبتی بر عملکرد و بهبودی ناشی از این درمان را در طول ورزش نشان داد. البته، نویسندگان مطالعه خاطرنشان کردند که مکانیسم آن نامشخص است.

طبق مقاله ای در سال 2014 توسط یک فیزیولوژیست ورزشی که مدیر مرکز بازیابی کمیته المپیک ایالات متحده در کلرادو بود، مشخص شد که کامپرشن تراپی ممکن است بدون نیاز به یخ یا کشش به ریکاوری کمک کند. (البته برای بررسی این ادعا به تحقیقات بیشتری نیاز است.)

اثرات پزشکی درمانی کامپرشن تراپی

– تاثیر بر گردش خون

فشار کنترل شده ای که توسط این درمان اعمال می شود، قطر وریدهای اصلی را کاهش داده و در نتیجه سرعت و حجم جریان خون را افزایش می دهد. در نتیجه، انتقال خون از اندام ها به سمت قلب بهبود یافته، رفلکس و رکود خون را کاهش می دهد و تخلیه بهتر سیستم وریدی عمقی را فراهم می کند که همه این ها به افزایش و در نتیجه بهبود سرعت گردش خون کمک می کند.

– اثر بر بافت ادماتوز

یکی دیگر از اثرات درمانی کامپرشن تراپی، تعادل در تبادل خون با کاهش نشت مویرگی مایع در بافت بینابینی بهبود می یابد. این وضعیت می تواند به کاهش بهتر ادم منجر شود.

علاوه بر این، آن شرایط مفیدی را برای بهبود اختلالات التهابی مزمن (مانند سلولیت، بیماری پوستی بادسرخ، زخم های وریدی ساق پا، و غیره) از طریق کاهش سطح سیتوکین های پیش التهابی و سطوح بالاتر سایتوکین های ضد التهابی ایجاد می کند. همچنین، بهبود میکروسیرکولاسیون پوست گزارش شده است.

انواع درمان کامپرشن تراپی

کامپرشن تراپی انواع گوناگونی داشته که هر یک بر حسب شرایط و نیازهای بیمار می توانند به گونه ای موثر مورد استفاده قرار بگیرند. سه روشی که بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد عبارتند از: دستگاه کامپرشن تراپی، بانداژ 3-4 لایه و جوراب بانداژ مدرج الاستیک.

دستگاه کامپرشن تراپی

در دستگاه کامپرشن تراپی، پیرامون اندام مورد نظر، یک پوشش الاستیک قرار گرفته و عضو هدف، تحت فشار تدریجی قرار می گیرد. بیمار در این وضعیت احساس بسیار خوشایندی را تجربه می کند. حرکت جریان خون و لنف بهبود یافته و در نهایت درد عضلانی و تورم کاهش می یابد. علاوه بر این توانایی های حرکتی او بهبود می یابند.

به طور کلی، درمان با این دستگاه می تواند نقش بسیار مهم و موثری را در از بین بردن و جلوگیری از محدودیت های حرکتی ایفا نماید.

بانداژ سه یا چهار لایه

بانداژهایی با سطوح از پیش تعیین شده در دسترس هستند از جمله: عملکرد سبک، متوسط، بالا و فوق العاده بالا. نوع بانداژ استفاده شده نیز به شدت تورم و میزان فشار مورد نیاز بستگی دارد. به عنوان مثال، بانداژهای با کارایی بسیار بالا برای پاهای بسیار بزرگ و متورم در نظر گرفته شده است.

باندهای کامپرشن تراپی در صورت وجود زخم‌ های فعال مفید هستند، زیرا پس از تمیز کردن زخم و پانسمان، بانداژ را می‌توان به راحتی دور پا از انگشتان پا تا ساق پا پیچید. پد نیز باید به صورت نواری روی برجستگی های استخوانی اعمال شود تا از فشار بیش از حد جلوگیری گردد.

باندها ممکن است برای چند هفته باقی بمانند یا دوباره استفاده شوند تا زمانی که تورم کاهش یابد. بانداژ به دلیل خاصیت ارتجاعی که تورم پایین می‌رود، فشار مناسب را حفظ می‌کند. هنگامی که زخم بهبود یافت، این باند ممکن است برای ایجاد فشار کمتر اما به اندازه کافی برای حفظ گردش خون مناسب و جلوگیری از عود زخم توصیه شود.

جوراب کامپرشن تراپی

این محصول می تواند به عنوان جایگزینی برای بانداژ و به منظور درمان زخم های فعال استفاده شود. همچنین برای جلوگیری از عود زخم بسیار مفید است. این جوراب ها بر اساس سطح فشار وارد شده به مچ پا طبقه بندی می شوند.

برای اطمینان از تناسب مناسب جوراب ساق پا باید اندازه گیری های ساق پا انجام شود. یک جوراب ساق بلند که به درستی پا شده باشد، درجه بندی موثری در فشار ایجاد می کند و پوشیدن آن راحت است. جوراب ساق بلند نامناسب ممکن است باعث ناراحتی، ضربه و آسیب شود و در واقع بیشتر آسیب وارد نماید. در بیشتر موارد، جوراب‌های ساق بلند تا زیر زانو پوشیده می‌شوند، اگرچه در صورت وجود تورم در بالا یا زیر زانو یا جایی که تغییر شکل مفصل وجود دارد، جوراب ساق بلند ران نیز در دسترس است.

جوراب های کامپرشن تراپی از تعدادی الیاف مختلف از جمله نایلون، نخ پنبه ای و الاستین تولید می شود.

مطالعات انجام شده در مورد این محصول نشان می دهد که پس از برداشتن جوراب، شواهد کمی مبنی بر معکوس شدن روند بیماری زمینه ای مانند بهبود عملکرد ماهیچه ساق پا یا ترمیم دریچه ها وجود دارد. از این رو، بیماران باید آگاه باشند که این نوع درمان همراه با ورزش، رژیم غذایی و مراقبت از پوست، بخشی از برنامه مدیریت بلندمدت نارسایی وریدی و زخم ساق پا است.

– جوراب ضد آمبولی

جوراب های ضد آمبولی مانند جوراب های ساپورت یا جوراب های کامپرشن تراپی نیستند. این نوع محصول عمدتا برای سرعت بخشیدن به جریان خون در ساق پا استفاده می شود، اما به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که در حالت دراز کشیدن به جای ایستاده پوشیده شوند. آنها بعد از عمل مورد استفاده قرار می گیرند و هدفشان جلوگیری از آمبولی یا لخته شدن خون است.

عملکرد کامپرشن تراپی

کامپرشن تراپی فرآیندی است که طی آن هوا توسط دستگاهی به داخل بالشتک هایی که دور قسمت های مختلف اندام ها و کمر را می تواند بـپـوشاند وارد شده و با افزایش فشار اعمال شده به اندام حالتی شبیه ماساژ ایجاد می کند. در پی این عمل حرکت جریان خون و لنف افزایش یافته و به دنبال آن تورم و درد عضلات کاهش می یابد. پس از آن شخص احساس سبکی و بهبود در توانایی حرکتی در منطقه تحت درمان را خواهد داشت .

پا یا همان قلب دوم ما و عضلات ساق نقش مهمی را در بازگرداندن خونی که توسط قلب به پاها فرستاده شده دارند ایفا می کنند. زمانی که ما سبک زندگی صحیحی داریم با ایجاد انقباض و انبساط در ماهیچه پا این نقل و انتقال به صورت می گیرد اما با کاهش تحرک، افزایش سن، استراحت طولانی مدت، آرتروز، شکستگی، تروما (آسیب)، جراحی، گچ گرفتگی، عوارض دارویی و.. رگهای خونی و لنفی ما تحت فشار زیادی قرار می گیرند و نمی توانند عمل خود را به خوبی انجام دهند. در نتیجه این استرس به سلول های بافت منطقه نیز اعمال خواهد شد. انجام حرکات مجاز در این دوران می تواند این آسیب را به حداقل ممکن برساند.

پس از سپری شدن این دوران هر چه سریعتر باید تورم دست و پا کاهش یابد تا مواد غذایی بیشتری به بافت برسد و از آن طرف مواد سمی و زائد سریعتر از ناحیه برداشته شوند و بر همین اساس انجام حرکات توصیه شده از جمله کامپرشن تراپی و توانبخشی اهمیت بسیاری خواهد داشت.

دستگاه کامپرشن تراپی می تواند زمان نقاهت را کوتاه تر نموده و توان عضلانی را سریع تر باز گرداند.  همچنین فشار اعمال شده ناشی از تورم بر اعصاب و مفاصل ماهیچه و…را کاهش داده و احساس سبکی و چالاکی بیشتری را همراه می آورد.

کامپرشن تراپی از فشار کنترل شده برای افزایش جریان خون در پاها و بهبود جریان خون به قلب استفاده می کند. در عین حال، از عروق شما حمایت نموده و تورم را کاهش می دهد. این درمان مزایای مختلفی را ارائه می دهد، از جمله:

• بهبود جریان خون
• کاهش تورم در پاها
• کاهش خطر لخته شدن خون
• کمک به بهبود زخم های پا جلوگیری از بازگشت آنها
• یک درمان موثر برای واریس
• پیشگیری از ترومبوآمبولی وریدی در افراد بی حرکت

میزان این درمان نیز می تواند به طور قابل توجهی متفاوت باشد. می توان آن را بر اساس مواد مورد استفاده، نحوه حرکت شما و میزان استحکام محصولات اعمال شده تنظیم کرد.

مراجعه به یک کلینیک معتبر توانبخشی نظیر بهسا و استفاده از کامپرشن تراپی می تواند موثرترین و سودمندترین گزینه برای بیماران باشد. اگر شما نیز می‌خواهید از فواید کامپرشن تراپی بهره مند شوید، لطفاً با پزشک خود مشورت کرده و به بهترین کاردرمانی در غرب تهران مراجعه نمایید.

سوالات متداول