سندروم تونل کارپال چیست؟
آیا تا به حال نام سندرم تونل کارپال را شنیده اید؟ اگر جواب شما مثبت است، تا چه حد با این سندرم آشنایی دارید؟ آیا تا کنون تجربه گزگز و مورمور را در چهار انگشت اول خود داشته اید؟ اگر شما هم به دلیل شغل خود از دست خود در روز زیاد استفاده می کنید ممکن است این تجربه ها برای شما آشنا باشند. این احساس در واقع به دلیل تحت فشار قرار گرفتن یک عصب در محل مچ شما رخ می دهد. در این مقاله قصد داریم در مورد سندرم تونل کارپال، علائم، روش های پیشگیری و درمان آن آشنا شویم.
سندرم تونل کارپال چیست؟
سندرم تونل کارپال یا نشانگان کانال کارپ (Carpal tunnel syndrome) CTS که همچنین تحت عنوان سندرم تایپیست ها شناخته می شود با گیرافتادگی و فشرده شدن عصب در داخل تونل کارپ همراه است. سندرم تونل کارپال که می تواند در هر دو دست رخ دهد، عصب انگشت شست، انگشت اشاره، وسط و قسمتی از انگشت حلقه را درگیر می کند.
تونل کارپ یک ساختار استخوانی فیبری محکم است که از استخوان های مچ و رباط عرضی تشکیل شده است. این ساختار به منزله تونلی است که اجزایی از درون آن عبور کرده و از ساعد وارد دست می شوند. در مجموع 9 تاندون از طریق تونل کارپ از ساعد وارد دست می شوند. علاوه بر این تاندون ها، یک عصب و یک شریان نیز وجود دارند که وارد دست می شوند. نام این عصب مدین (Median) است که حس انگشت های شست، اشاره، وسط و بخشی از انگشت حلقه را تأمین می کند. اگر این عصب تحت فشار قرار گیرد می تواند به تدریج منجر به ظهور علائم حرکتی شود.
ورم یا التهابی که در مچ دست به وجود می آید سبب فشرده شدن این عصب شده و تونل کارپال را ایجاد می کند. این فشردگی در نهایت می تواند حس گزگز، بی حسی و ضعف را در انگشت شست به همراه داشته باشد. این بیماری دردناک در حدود چهار درصد از افراد را دچار کرده و بیشتر در نوجوانان و جوانان به دلیل استفاده بیش از حد از وسایل الکترونیکی مثل لپ تاپ یا تلفن همراه اتفاق می افتد.
علائم شایع سندرم تونل کارپال
– احساس درد در انگشتان و مچ دست
– اختلال در حرکت طبیعی دست
– بی حسی و گزگز دست به خصوص سر انگشتان و شست
– احساس غیر طبیعی در مسیر دست
– ضعف در عضلات
– لرزش دست
– احساس ضربان و تورم بخصوص در شب یا زمان بیدار شدن
– ناتوانی و ضعف در گرفتن و برداشتن اجسام
– کم شدن قدرت دست
چه کسانی بیشتر در معرض سندرم تونل کارپال قرار دارند؟
– افرادی که ساعت های زیادی را با رایانه کار می کنند
– نوازندگان
– نجارها
– قصاب ها و آشپزها
– مکانیک ها
– ورزشکاران به ویژه آنهایی که پارو می زنند، گلف بازی می کنند و تنیس بازان
عوامل به وجود آورنده سندرم تونل کارپال
برخی از عوامل شایع مرتبط با سندرم تونل کارپال عبارتند از:
• بدعملکردی تیروئید
• دیابت
• تجمع آب در بدن از دوران بارداری
• فشار خون بالا
• بیماری های خود ایمنی مثل روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید
• شکستگی یا ضربه به مچ دست
این سندرم به دلیل کشیدگی مکرر می تواند بدتر شود. حرکت بیش از حد مچ دست نیز می تواند باعث التهاب عصب مدین شود و عمدتا در نتیجه موارد زیر ایجاد می شود:
– قرار گرفتن طولانی مدت در معرض وسایلی که لرزش زیادی دارند
– استفاده زیاد در موس یا کیبورد
– هر گونه حرکت تکراری که در آن مچ دست فعالیت بالایی دارد مثل تایپ کردن
شدت سندرم تونل کارپال
شدت این سندرم به صورت زیر است:
– خفیف: علائم خفیف سندرم تونل کارپال گاهی ظاهر می شوند و گاهی خیر. حس لامسه نیز در این حالت کاهش می یابد.
– متوسط: عضلات شست در این وضعیت ضعیف شده و علائم علائم غالبا حضور دارند.
– شدید: عضلات شست در حالت شدید لاغرتر شده اند، حس کاهش یافته و علائم به طور دائم حضور دارند.
راه های پیشگیری از سندرم تونل کارپال
اگر شما نیز شغلی دارید که شما را در معرض سندرم تونل کارپال قرار می دهد می توانید با امور زیر، فشار را از روی عصب بردارید و از ابتلا به CTS جلوگیری کنید:
– بین کار به خودتان استراحت دهید.
– تمرینات کششی انجام دهید.
– ملایم تر کار کنید.
درمان سندرم تونل کارپال
درمان های این سندرم به دو گروه تهاجمی و غیر تهاجمی تقسیم می شوند: تهاجمی مانند جراحی یا یا تزریق کورتون و غیر تهاجمی مثل استفاده از اسپیلنت و توانبخشی.
با استفاده از اسپیلنت یا همان مچ بند مچ شما صاف نگه داشته می شود و مفصل دست کمتر حرکت می کند. در نتیجه فشار به تدریج از روی دست برداشته شده و بهبودی حاصل می شود.
توانبخشی و سندرم تونل کارپال
توانبخشی یکی از موثرترین درمان هایی است که برای این سندرم وجود دارد. هر اندازه هم سریع تر برای این درمان اقدام شود، درمان موفق تر خواهد بود. توانبخشی در یک کلینیک معتبر مانند بهسا می تواند علائم مرتبط با این سندرم را از طریق تمرینات لغزاندن عصب و نیز تاندون ها کاهش دهد.
در توانبخشی همچنین مجموعه ای از تمرینات تقویتی برای عضلات حرکت دهنده آرنج و مچ در دامنه بدون درد ارائه می شود.