گفتار درمانی
گفتار درمانی عبارت است از ارزیابی و درمان مشکلات ارتباطی و اختلالات گفتاری. از تکنیک های گفتار درمانی عمدتا برای بهبود ارتباطات استفاده شده و شامل مواردی چون فعالیت های مداخله ای زبان و سایر موارد بسته به نوع اختلال گفتاری یا زبانی می شود.
گفتار درمانی ممکن است برای اختلالات گفتاری که در دوران کودکی ایجاد می شود یا اختلالات گفتاری در بزرگسالان که ناشی از آسیب یا بیماری مانند سکته مغزی یا آسیب مغزی است، مورد نیاز باشد. در ادامه با این موضوع و نحوه عملکرد آن بیشتر آشنا خواهیم شد.
چرا افراد به گفتار درمانی نیاز پیدا می کنند؟
چندین اختلال گفتاری و زبانی وجود دارند که با گفتار درمانی قابل درمان می باشند:
– اختلالات در نحوه تولید صداها
این اختلال عبارت است از ناتوانی در تولید و شکل دهی صحیح کلمات. کودک مبتلا به این اختلال گفتاری ممکن است کلمه ای را تحریف کرده و یا چیزی به آن اضافه نماید.
– اختلال روانی کلامی
این نوع اختلال بر جریان، سرعت و ریتم گفتار تأثیر می گذارد. لکنت زبان و بی نظمی جزء اختلالات روانی کلامی هستند. فرد مبتلا به لکنت زبان در تولید صدا مشکل دارد و ممکن است حین صحبت کردن بخشی از کلمات را قطع کرده و یا تکرار کند.
– اختلال رزونانس
اختلال رزونانس زمانی رخ می دهد که انسداد جریان هوای منظم در حفره های بینی یا دهان ارتعاشات مسئول کیفیت صدا را تغییر می دهد. اختلالات رزونانس اغلب با شکاف کام ، اختلالات عصبی و تورم لوزه ها همراه است.
– اختلال پذیرنده
فرد مبتلا به این اختلال در درک و پردازش آنچه دیگران می گویند مشکل دارد. این می تواند باعث شود که فرد در توجه به صحبت های دیگران بی علاقه به نظر برسد یا در پیروی از دستورالعمل ها مشکل داشته باشد. سایر اختلالات زبانی، اوتیسم، کاهش شنوایی و ضربه به سر می توانند به این اختلال منجر شوند.
– اختلال بیانی
اختلال بیانی زبان وجود مشکلاتی در انتقال یا بیان اطلاعات است. در صورت داشتن اختلال بیان، ممکن است در تشکیل جملات دقیق مانند استفاده از زمان فعل نادرست دچار مشکل شوید. این بیماری با اختلالات رشدی مانند سندرم داون و کاهش شنوایی همراه است. همچنین می تواند ناشی از ضربه سر یا یک بیماری باشد.
– اختلالات ارتباطی – شناختی
مشکل در برقراری ارتباط به دلیل آسیب قسمتی از مغز که توانایی تفکر شما را کنترل می کند، اختلال ارتباطی- شناختی نامیده می شود. این می تواند منجر به مشکلات حافظه، حل مشکلات و مشکل در صحبت کردن یا گوش دادن شود. آن همچنین می تواند ناشی از مشکلات بیولوژیکی، مانند رشد غیر طبیعی مغز، برخی شرایط عصبی ، آسیب مغزی یا سکته مغزی رخ دهد.
– آفازی یا زبان پریشی
آفازی یک اختلال ارتباطی اکتسابی است که بر توانایی فرد در صحبت کردن و درک دیگران تأثیر می گذارد. همچنین اغلب بر توانایی خواندن و نوشتن فرد تأثیر می گذارد. سکته مغزی شایع ترین علت آفازی است، اگرچه سایر اختلالات مغزی نیز می توانند باعث ایجاد آن شوند.
در حین گفتاردرمانی چه اتفاقی می افتد؟
گفتاردرمانی برای کودکان
برای فرزند شما، گفتاردرمانی ممکن است بسته به اختلال گفتاری در یک کلاس درس یا گروه کوچک یا تک به تک انجام شود. تمرینات و فعالیت های گفتاردرمانی بسته به اختلال، سن و نیازهای فرزند شما متفاوت است. گفتاردرمانی برای کودکان شما فعالیت های زیر را در بر می گیرد:
– تعامل از طریق صحبت و بازی و استفاده از کتابها و اشیاء به عنوان بخشی از مداخله زبان برای کمک به تحریک توسعه زبان
– طراحی صداها و هجاهای صحیح برای کودک در حین بازی و مناسب سن و آموزش صداهای خاص به کودک
– ارائه راهکارها و تکالیف درسی برای کودک و والدین یا مراقبان در مورد نحوه انجام آنها
گفتاردرمانی برای بزرگسالان
گفتاردرمانی برای بزرگسالان نیز با ارزیابی نیازهای شما و بهترین درمان شروع می شود. تمرینات گفتاردرمانی برای بزرگسالان می تواند به شما در گفتار، زبان و ارتباطات شناختی کمک کند.
درمان نیز ممکن است شامل بازآموزی عملکرد بلع در صورتی باشد که آسیب یا وضعیت پزشکی مانند بیماری پارکینسون یا سرطان دهان باعث مشکل بلع شده باشد.
تمرینات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
– حل مسأله، حافظه و سازماندهی و سایر فعالیتها با هدف بهبود ارتباطات شناختی
– تاکتیک های گفتگو برای بهبود ارتباطات اجتماعی
– تمرینات تنفسی
– تمریناتی برای تقویت عضلات دهان
گفتار درمانی چقدر طول می کشد؟
مدت زمان نیاز فرد به گفتاردرمانی به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- سن
- نوع و شدت اختلال گفتاری
- فرکانس درمان
- زمینه پزشکی اساسی
- درمان یک بیماری پزشکی زمینه ای
برخی از اختلالات گفتاری در دوران کودکی شروع می شوند و با افزایش سن بهبود می یابند، در حالی که برخی دیگر در بزرگسالی ادامه می یابد و نیاز به درمان و نگهداری طولانی مدت دارد.
اختلال ارتباطی ناشی از سکته مغزی یا سایر شرایط پزشکی ممکن است با درمان و بهبود وضعیت بهبود یابد.
در نهایت، گفتاردرمانی می تواند طیف وسیعی از تاخیرها و اختلالات گفتاری و زبانی را در کودکان و بزرگسالان درمان کند. با مداخله زودهنگام، گفتاردرمانی می تواند ارتباط را بهبود بخشیده و اعتماد به نفس را افزایش دهد.