ضایعات نخاعی
یکی از مهمترین و شایع ترین عوامل بروز معلولین در سراسر جهان، ضایعات نخاعی است. ضایعات نخاعی باعث ایجاد اختلالات حسی و حرکتی شده و می توانند عملکرد سایر قسمت های بدن را تحت تأثیر قرار دهند. وارد شدن ضربه شدید به ستون مهره ها می تواند به دلیل آسیب دیدگی طناب نخاعی سبب بروز اختلال در عملکرد فرد، ضعف اندام ها یا فلج شدن اندام شود.
ضایعات نخاعی می تواند سبب عوارضی همچون از دست دادن یا کاهش حس، افزایش حس سوزش یا کرختی در اندام آسیب دیده شود. امروزه با روش های توانبخشی بر خلاف گذشته می توان مشکلات مبتلایان را بهبود بخشید و کمک زیادی به بهبود کیفیت زندگی آنان نمود.
علائم ضایعات نخاعی
- اختلالات حسی و حرکتی
- درد اندام های آسیب دیده
- افسردگی
- کاهش فشارخون
- اختلال در کنترل مثانه و روده
- اختلالات تنفسی
- عکس العمل های غیرارادی
- اختلال در عملکرد جنسی
- زخم بستر
- پوکی استخوان
- عفونت دستگاه ادراری
- افزایش ریسک آمبولی ریوی
- ترومبوز وریدی عمقی
انواع ضایعات نخاعی
ضایعات نخاعی به دو گروه کامل و ناکامل تقسیم می شوند:
- ضایعات کامل: در این نوع بیماری، عملکرد حسی یا حرکتی در زیر سطح ضایعه وجود ندارد و با قطع عرضی نخاع و آسیب شدید به عروق، فشارهای شدیدی که نخاع وارد می آید و اختلالات جدی در ادراک حسی و کنترل حرکتی به دلیل قطع ارتباط نخاع با مغز به وجود خواهد آمد.
- ضایعات ناکامل: ضایعات ناکامل، در صورت وجود و حفظ بخشی از عملکرد حسی یا حرکتی در زیر سطح آسیب مشخص می شود و در صورتی که عملکردهای حسی برگردد احتمال بهبودی وجود دارد.
دلایل ضایعات نخاعی
- شکستگی شدید ستون فقرات و آسیب دیدگی دیسک ها
- دررفتگی مهره ها
- سقوط از ارتفاع
- ناهنجاری های مادرزادی مهره ها
- آسیب حاد دیسک بین مهره‌ای
- بیرون زدگی دیسک بین مهره ای
- آسیب دیدگی طناب نخاعی وارد شدن ضربه با چاقو یا در اثر اصابت گلوله
- لغزش و سرخوردن مهره ها
- تنگی کانال نخاعی
- بیماری های مادرزادی
- تومورهای ستون فقرات
- آرتروز ستون فقرات در مراحل پیشرفته
درمان ضایعات نخاعی
فردی که آسیب دیده است باید در کمترین زمان ممکن به بیمارستان منتقل شود. بیمار مشکوک به ضایعه نخاعی باید تحت مراقبت کامل به بیمارستان انتقال یابد تا احتمال آسیب دیدگی به حداقل برسد. داروهای خاصی برای جلوگیری از عفونت در محل آسیب در این مراحل ابتدایی برای بیمار تجویز می شود. زمانی که بیمار ضایعه نخاعی تحت مراقبت های خاص قرار گرفت، مشکلات روحی او به دلیل ناتوانی با مشاوره با روانشناس یا روانپزشک به حداقل می رسد.
مهمترین مرحله درمان، توانبخشی است که می تواند به گونه ای موثر، عوارض ناشی از این اختلال را کاهش داده و کیفیت زندگی این افراد را تا حد زیادی بهبود بخشد. توانبخشی با کمک به تحریک عضلات از ضعف آنها جلوگیری کرده و به بیماران کمک می کند تا تعادل بهتری داشته باشند.
علاوه بر این، متخصصین توانبخشی با دستگاه ها و درمان های خاصی می توانند به این بیماران کمک کنند تا به حداکثر میزان استقلال در انجام فعالیت های روزمره خود دست یابند.