توانبخشی شناختی
درمان توانبخشی شناختی یا CRT (Cognitive rehabilitation therapy) به گروهی از درمان ها اطلاق می شود که هدف آنها بازگرداندن عملکرد شناختی پس از آسیب مغزی است. انواع مختلفی از CRT وجود دارد.
CRT نوع خاصی از درمان نیست. بلکه به گروهی از درمان های معتبر اشاره می کند که متخصصین ممکن است از آنها برای بهبود و بازگرداندن عملکرد شناختی در افرادی که آسیب مغزی ناشی از ضربه مغزی، سکته مغزی و سایر مسائل پزشکی را تجربه کرده اند، استفاده کنند.
درمان در توانبخشی شناختی
هرگونه درمان با هدف بازسازی عملکرد شناختی نوعی توانبخشی شناختی است. در این راستا، CRT یک رویکرد منحصر به فرد و مناسب برای همه نیست.
بسیاری از متخصصان مختلف ممکن است از این نوع درمان استفاده کنند، از جمله روان درمانگران، آسیب شناسان گفتار، فیزیوتراپیست ها، پزشکان نوروفیدبک و کاردرمانگران.
دو رویکرد متفاوت برای CRT وجود دارد: ترمیمی و جبرانی.
– CRT ترمیمی
متخصصین از CRT ترمیمی برای بهبود عملکرد شناختی با بازگرداندن یا تقویت عملکردهایی که فرد یا از دست داده یا همچنان چالش برانگیز است استفاده می کنند.
به عنوان مثال ، یک فرد ممکن است به طور فزاینده ای تست های حافظه را برای بهبود حافظه انجام دهد یا برای بهبود دامنه توجه خود آموزش ببیند.
CRT ترمیمی به فرد کمک می کند با تمرین/ مهارت ها را تقویت کرده و آنها را بهبود بخشد. این بر ایده پلاستیسیته عصبی استوار است، که نشان می دهد مغز می تواند با تمرین تغییر کند.
مغز یک فرد ممکن است ارتباطات جدیدی برای کار در اطراف آسیب ایجاد کند یا به دلیل استفاده مکرر، ارتباطات موجود را تقویت کند.
– CRT جبرانی
CRT جبرانی به فرد کمک می کند تا پیرامون ناحیه آسیب دیده خود کار کند.
گاهی اوقات، این یک استراتژی موقتی است، مانند زمانی که فرد از مهارتهای جدید استفاده می کند و از وسایل کمکی استفاده می کند.
CRT جبرانی همچنین می تواند یک استراتژی بلندمدت باشد در صورتی که امکان بازگرداندن کامل عملکرد فرد وجود ندارد.
برخی از نمونه های CRT جبرانی شامل استفاده از موارد زیر است:
- ابزارهای گفتاری کمکی برای افرادی که دارای اختلال گفتاری هستند؛
- تقویم ها و ابزارهای حافظه برای افرادی که با عملکرد اجرایی دست و پنجه نرم می کنند؛
- هشدارهایی برای جلب توجه فرد در شرایط خاص؛
نحوه عملکرد توانبخشی شناختی به چه صورت است؟
CRT هرگونه درمانی است که متخصصین برای کمک به بهبود کیفیت زندگی پس از آسیب مغزی طراحی کرده اند.
هیچ رویکرد واحدی برای CRT وجود ندارد. در عوض ، معمولاً چندین متخصص با هم همکاری می کنند تا یک برنامه جامع برای بازیابی هرچه بیشتر عملکرد ایجاد کنند.
در برخی موارد، هدف بازگرداندن عملکرد مغز است و به این اندام در پیرامون آسیب کمک می کند.
به عنوان مثال ، کارشناس گفتار درمانی ممکن است به فرد در تمرین گفتن کلمات قبلی کمک کند ، یا متخصص توانبخشی به فرد در تمرین حرکات چالش برانگیز کمک کند تا مغز آنها بتواند هماهنگی لازم را در مورد این حرکات کسب کند.
از آنجا که بازگرداندن عملکرد مغز همیشه امکان پذیر نیست ، CRT همچنین شامل کمک به فرد در یادگیری ابزارهای مقابله مانند استفاده از وسایل کمکی برای کمک به برقراری ارتباط یا حرکت آسان تر است.